Kategoriler
Kitap

Lord Edgware’i Kim Öldürdü? – Agatha Christie

Agatha Cristie’nin 1933 yılında yayınladığı, Hercule Poirot Serisi’nin dokuzuncu kitabı olan Lord Edgware’i Kim Öldürdü?, serinin genelinin aksine basit kurgusu, diyalogları ve dışarıdan tesadüfi bir ipucuyla çözümle ulaşmasıyla, okuyucu için daha samimi bir Poirot macerası olarak dikkat çekiyor.

Değerlendirme: 3.5 / 5.

1930’lu yılların başında Londra’da geçen ve Hercule Poirot Kitapları içerisinde zamansal olarak Son Evdeki Tehlike macerasının sonrasında ve Acı Kahve macerasının hemen öncesinde yaşananları konu alan Lord Edgware’i Kim Öldürdü?, çoğu Poirot kitabında olduğu gibi, kahramanımızın sadık dostu Arthur Hastings tarafından okuyucuya (olaylardan bir yıl sonra) aktarılıyor. Agatha Christie’nin dehasına büyük katkı sağlayan basit vakalardan sürprizler çıkarma yeteneğinin güzel bir örneği diyebileceğim bu kitap, basit olanlar içerisinde parlamasını sağlayan samimi diyaloglarıyla ve tesadüfi çözümüyle dikkat çekiyor.

Hercule Poirot , Arthur Hastings ve Başmüfettiş Japp’ın yer aldığı hikaye, Lord Edgware’in eşi Amerikalı aktris Jane Wilkinson’ın kocasından boşanmak için Poirot’dan yardım istemesiyle başlıyor. Teklifi kabul eden Poirot, Edgware’in zaten boşanmayı kabul ettiğini ve eşine bunu onaylayan bir mektup gönderdiğini görünce şaşırıyor. Bunun hemen ardından da Poirot, ertesi sabah Başmüfettiş Japp tarafından getirilen Edgware’in ölüm haberiyle kandırıldığını ve bir olayın içerisine çekildiğini fark ederek gizemi çözmek için kolları sıvıyor.

Kitap boyunca, okuyucuya tahmin yapmasına yetecek kadar bile ipucu sağlamayan bu hikayede, tek bilinen Hercule Poirot’nun gizemi bir şekilde çözeceği olduğu için, kitap okuyucuyu her an artan bir merakla okumaya devam ettirmeyi başarıyor. Bu kez Poirot’ya suç çözmeye psikolojik yönden yaklaşım kullanma fırsatı sunan yazar, zaman zaman onun üzerinden diğer karakterlere bir bakış atarak onların bakış açılarını da dedektife kıyasla değerlendiriyor. Christie bu değerlendirmelerde bir yandan da Poirot’nun ayak izleri ve sigara külü gibi ipuçlarını aramak için neden yerlerde sürünmediğinin açıklamasını ortaya koyuyor diyebilirim.

Saklanan gerçekler hemen şüphe uyandırır. Oysa içtenlikle açıklanırsa, o zaman karşındaki bunları olduklarından daha önemsiz görür.

Lord Edgware’i Kim Öldürdü?, Agatha Christie, s116.
Lord Edgware'i Kim Öldürdü? kitabını, ülkemizde Agatha Christie'nin diğer tüm kitaplarını da yayımlayan Altın Kitaplar Yayınevi'nde bulabilirsiniz.

Kitabın hem Hercule Poirot’un geçmişteki maceralarına birden fazla atıf içermesiyle hem de gerçek yaşamdaki kişi ve olaylara verdiği referanslarla diğer Poirot kitaplarından ayırıcı bir yönü de bulunuyor. Bunlardan en önemlisi şüphesiz ki, Carlotta Adams karakterinin Agatha Christie tarafından Amerikalı oyun yazarı Ruth Draper‘a dayandırılarak oluşturmuş olmasıdır. Bu dayandırma yalnızca bir karakterle sınırlı değildir; Agatha Christie otobiyografisinde, Ruth Draper’ı düşünmenin kendisini Lord Edgware’in Ölümü kitabını yazmaya götürdüğünü söylemektedir. Kitabın yedinci bölümünde Başmüfettiş Japp’ın değindiği Elizabeth Canning Vakası’nın 1753 yılında Londra’da meydana gelmiş gerçek bir olay olması da yazarın Hercule Poirot külliyatını oluştururken dersine ne kadar sıkı çalıştığının bir göstergesi olarak dikkat çeken bir başka referans.

Lord Edgware Dies, Agatha Christie tarafından eşi Max Mallowan‘a eşlik ettiği bir Irak gezisinde yazmış ve kitap Amerika’da alternatif olarak Thirteen at Dinner (Akşam Yemeğinde On Üç) ismiyle yayınlanmış. [1] Bu isim, on üç kişinin oturduğu bir akşam yemeğinde, masadan ilk kalkana uğursuzluk geleceği inancına dayanıyor ve kitapta buna atıf yapılan bir akşam yemeği de yer alıyor. Ülkemizde Gönül Suveren çevirisiyle Altın Kitaplar tarafından yayımlanan ilk baskılarında kullanılan Birisi Ölecek ismi de sanıyorum ki Amerika baskılarındaki bu isme dayanıyor. Günümüz baskılarında ise Lord Edgware’i Kim Öldürdü? ismi kullanılıyor.

Bir Cevap Yazın