Agatha Christie, 1934 yılında yayımladığı Üç Perdelik Cinayet‘in ardından diğer karakterlerini bir yana bırakarak, arka arkaya yedi Hercule Poirot romanı daha yayınladı. 1939 yılına kadar süren bu dönem Hercule Poirot serisi için en verimli zamanı kabul edilir. Ölüm Diken Üstünde de sekiz kitaplık bu dönemin ikinci kitabıdır. Uçakta gerçekleşen bir ölüm üzerinden, göz önünde olan olayların arkasında bile büyük sırlar olabileceğini anlatır. Yazarın hakim bakışla anlatmayı seçtiği bu hikâyede, serinin bilinen karakterlerinden Başmüfettiş Japp da her zamanki gibi dedektife yardımcı olur.
Kitabın Konusu, İşlenişi ve Farklılıkları
Şüphesiz ki, Christie’nin cinayet romanlarının sevilmesinin sebeplerinden birisi de, cinayetlerin farklı mekan ve koşullarda işlenmesidir. Birçok polisiye yazarın aksine onun kitaplarında sıradan ve birbirini tekrar eden cinayetlere çok az rastlarız. Bu kitaptaki olaylar da yine farklı bir mekanda, bir uçakta planlanarak işlenen bir cinayetle başlıyor. Herkesin normal bir ölüm olarak kabul etmeye hazır olduğu olay sırasında uçakta Poirot da vardır. Elbette ki Hercule Poirot, Madam Giselle’in doğal yollardan öldüğüne inanmayarak soruşturma başlatır. Kolluk kuvvetlerinin de yardımıyla uçaktaki on bir kişiyi tek tek sorguya çeker. Ölen kadının bir tefeci olduğunu da öğrenmesiyle şüpheliler ile maktulün ilişkilerini değerlendirmeye başlar ve küçük gri hücrelerinin desteğiyle olayı aydınlatır.
Belçikalı şefkatle, “Eğer istiyorsanız benden biraz nefret edebilirsiniz,” diye cevap verdi. “Yine de bence siz aptallara özgü bir cennette yaşamaktansa, gerçekleri olduğu gibi görmeyi tercih edecek insanlardansınız. Zaten… o cennette de fazla yaşayamazdınız. Kadınları ortadan kaldırmak giderek alışkanlık yaratan bir şeydir.”
Ölüm Diken Üstünde, Agatha Christie, s188.
Kapalı alanda geçen diğer Poirot maceralarında ölümlerin cinayet olduğu açık bir şekilde ortadadır. Bu hikayede ise diğerleinin aksine ölümün doğal bir tesadüf ile maskelendiğini görüyoruz. Christie, dedektifin zekası üzerinden bu maskenin ardındakini bize zamanla gösteriyor. Ayrıca, basitlikler ve görünenler üzerine kurduğu hikayenin yanı sıra görünmeyenlerle de bir hikayeye oluşturmuş. Bu yan hikaye hoş olsa da, fazla dolaylı ve tahmin edilemiyor oluşu okuyucunun whodunit (kimyaptı) sorusuna hiçbir yanıt verememesine yol açıyor. Bu durum da bence kitabın en zayıf yönünü oluşturuyor. Güzel bir işleyişi var ama yazarın kriterlerinin biraz dışında kalıyor. Kısacası kitabın ortalama bir dedektif hikayesi olduğunu ama, Agatha Christie yapıtları içerisinde yeteri kadar parlamadığını söyleyebilirim.
Ölüm Diken Üstünde’nin Diğer Baskıları
Kitap ilk olarak özgün ismi Death in The Clouds (Bulutlarda Ölüm) ile 1935 yılında çıktı. Bu baskıdan önce Amerika’da ve İngiltere’deki iki farklı dergide Death in the Air (Havada Ölüm) ismiyle yer aldı. [1] Ülkemizde ilk kez 1963 yılında Ak Kitabevi tarafından Bulutlar İçinde Ölüm ismiyle basıldı. Bu baskıda çevirmen olarak Tayfun Sütken‘in imzası yer alıyor. [2] Ardından, 1971 yılında yazarın ülkemizdeki yayın haklarını elinde bulunduran Altın Kitaplar‘dan ilk baskısını yaptı. Ölüm Diken Üstünde isimli bu versiyonun güncel baskılarını bulabilirsiniz. Bu versiyonda, yazarın diğer birçok kitabını da dilimize kazandıran Gönül Suveren‘in imzasını taşıyor.
Gerçeği söyleyen bir insanın hiç kimseden korkmaması gerekir.
Ölüm Diken Üstünde, Agatha Christie, s29.