WordPress’in uzun süredir merakla beklenen 5.9 sürümü, Josephine ismiyle geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Adını tanınmış uluslararası caz sanatçısı Joséphine Baker‘dan alan sürümde, çok köklü bir değişikliğe gidildi. WordPress artık kullanıcılarına tema özelleştirme üzerinden sitenin görüntüsünü daha fazla kontrol edebilecekleri bir esneklik tanıyor. WordPress 5.8. Tatum Sürümü ile editörden çıkarak bütüne yayılmaya başlayan blok yapısı, bu sürümde temanın tamamında hüküm sürüyor. Bu kapsamda, ilk blok teması olarak yeni varsayılan tema Yirmi Yirmi İki‘ye de merhaba diyoruz.
WordPress Josephine: Admin Paneli Üzerinden Daha Fazla Kontrol
WordPress, bir süredir kullanıcıların yönetici paneli üzerinden sitelerini daha fazla kontrol edebilecekleri bir yapıya yönelik değişiklikler gösteriyor. Bu amaca yönelik en köklü değişiklikler de Josephine sürümü ile beraber geldi. Blok Temalar, Boya Kutuları ve Navigasyon Bloğu herhangi bir kod bilgisine ihtiyaç duymadan sitenin görünümüne daha fazla etki edebilmeyi hedefliyor.
Blok Temalar
Artık kullandığımız WordPress temalarını düzenlemenin yepyeni bir yolu var. Blok temaları, renk şemaları ve yazı tipi kombinasyonlarından sayfa şablonlarına ve görüntü filtrelerine kadar birçok görsel seçeneği basit bir tema editörü üzerinden doğrudan kullanıcılara bırakıyor. Bu sayede, ana hatlarını beğendiğimiz bir temayı çok daha fazla kişiselleştirebilmemiz mümkün.
İlk varsayılan blok teması olan Yirmi Yirmi İki, bu anlamda bir öncü olarak dikkat çekiyor. WordPress Josephine ile beraber otomatik olarak yüklenen bu temada editör üzerinden birçok değişiklik yapılabiliyor. Bu, WordPress ile basitçe oluşturulan web sitesine, markanın görünümünü kazandırmak için oldukça işlevsel bir özellik. WordPress tema dizinindeki blok tema sayısının zaman içerisinde artmasıyla, daha özel web siteleri kurmanın oldukça basitleşeceği kesin.
Sitiller ve Özel Boya Kutusu
Blok temalardan birini kullandığınızda, tema özelleştirmeye ya da stil kodlarını düzenlemenize gerek kalmıyor. Artık site düzenleyici içerisinde Stiller isimli, daha geniş kapsamlı bir bölüm var. Bu bölüm sayesinde, WordPress blok temaların düzenini, renklerini ve yazı tiplerini kontrol edebilmek mümkün. Bu bölümde dikkat çeken iki ayrıntı var. Bunlardan ilki, sitemizin genel görünümünü düzenlerken ve yazı yazarken kullandığımız bloklara da bu bölümden stiller atayabiliyor olmamız. Her bir blok için ayrı ayrı görsel düzenlemeler yapabiliyoruz. Diğeri ise, kendimize özel bir renk paleti oluşturabilmemiz. Bu iki ayrıntı sayesinde, planlayarak oluşturduğumuz kişisel bir düzeni, yazı yazarken kolayca sürdürebilmek mümkün oluyor.
Dolaşım Bloğu
Kullanıcı deneyiminin en önemli parçalarından olan gezinmeyi kolayca düzenleyebileceğimiz yeni bir bloğa merhaba ediyoruz. Dolaşım bloğu isimli bu yeni blok sayesinde, sayfaların, kategorilerin ya da özel bağlantıların listesi menü olarak sunulabiliyor. Ayrıca oluşturduğumuz menülerin mobil ya da web tarayıcıda görünürlüklerini ve boyutlarını da kontrol edebiliyoruz.
Daha İyi Bir Yazma Deneyimi İçin İyileştirmeler
Daha İyi Blok Kontrolleri
Sürüm güncellemeleri ile beraber, blokların kullanılabilirliği ve özellikle de artmaya devam ediyor. WordPress Josephine, bloklara yeni tipografi araçları, esnek düzen kontrolleri, boşluk ve kenarlıklar gibi ayrıntılar üzerinde daha fazla kontrol sağlayan özellikleri beraberinde getirdi.
Modeller Güçlendirildi
Modeller, WordPress’te yazılan yazıları daha fazla kişiselleştirebilmeye büyük katkı sağlıyor. Oluşturduğumuz desenleri kolayca kaydedip, aynı tarzı farklı yazılarımızın içerisinde birkaç tıklamayla yeniden ekleyebiliyoruz. Bu sürümde, modellerin tümünü geniş ekranda görebileceğimiz, seçim yapmayı kolaylaştıran bir model dizini eklendi. Yeni gelen Keşfet butonuna bastığımızda ekranda açılan model dizini sayesinde, desenleri karşılaştırmak ve düzenlemek çok daha kolay.
Yenilenmiş Liste Görünümü
Blokların liste görünümü, okumakta olduğunuz bu yazı gibi uzun yazılar hazırlarken sıkça kullanılan bir bölüm. Yenilenmiş liste görünümü sayesinde, bu bölümü artık daha kolay ve efektif kullanabilmek mümkün. Başlıklara otomatik olarak eklenen HTML çapaları ve bunların yeni liste görünümünde görülmesi, dikkat çekici bir yenilik.
Galeri Bloğu İyileştirmesi
Galeri bloğunu yalnızca bütün olarak kontrol edilmesi, kullanımda büyük bir zorluk yaratıyordu. WordPress Josephine ile beraber artık galeri bloğu içerisindeki her görseli tek tek düzenleyebilmek mümkün. Bir bloktaki görsellerin filtreleri ve boyutları gibi değerleri ayrı ayrı belirleyebiliyoruzz.
Josephine Sürümü Üzerine Düşüncelerim
Josephine sürümünün geliştirici notlarına dair pek bir şey söylemeye gerek yok. Zira geliştiriciler için o denli köklü bir değişiklik gerçekleşti ki, durum oldukça karıştı. Uzun süredir geleceğini bildiğimiz tüm bu yenilikler elbette ki sürpriz değil. Yine de WordPress Josephine ilk gördüğümde bende bir sürpriz etkisi yaratmayı başardı. Bunun sebebi, karşımda görmemle beraber bu kadar ciddi bir köklü değişikliğin WordPress’in işleyişinde oluşturacağı sorunları düşünmeye başlamam. Evet, ilk bakışta bu sürümde kullanıcıların çok daha fazla düşünüldüğü anlaşılıyor. Ancak Yirmi Yirmi Bir üzerinden yaptığım tema oluşturma denemelerinde bunun beklendiği kadar başarılı olmadığını gördüm. Ne kadar esneklik verilirse verilsin, basit bir “kendi siteni yarat” servisinden öteye gidilemeyeceği çok açık.
WordPress’in yıllar içerisinde bu kadar gelişmesine katkı sağlayan en önemli şey açık kaynak kodlu olması ve buna bağlı olarak kendisini geliştiricilere sevdirebilmeyi bilmesidir. Josephine ile gelen değişikliklerin ise yıllar sonra WordPress’i geliştiricilerinden uzaklaştıran bir yapıya doğru çevirdiğini düşünüyorum. Kullanıcıların varsayılan blok temalar üzerinden sıfırdan bir site inşa edemeyeceği çok açık. Bu yüzden tema geliştiricilerine hâlen ihtiyaç duyulacağı kesin. Peki geliştiriciler böyle bir rolü üstlenmeye devam etmek isteyecek mi? İşte Josephine ile gelen köklü değişikliklerde bu ve benzeri durumların göz önüne alınmadığı kesin…
Ben şimdilik yeni temalar görecek olsak da uzun vadede yukarıda bahsettiğim sorunun cevabının hayır olduğunu düşünüyorum. Esneklik sınırları belirsiz olan blok yapısı içerisinde tema geliştirmek oldukça zor olacağa benziyor. Düşünün ki bir ressam başkalarının tamamlayacağı resimler yapıyor. Daha fazla kişinin ilgisini çekmek adına da bir resme birçok tamamlama seçeneği koymaya çalışıyor. Ne kadar karmaşık değil mi? İşte bu güncelleme ile WordPress tema yapımı da tam olarak buna dönüşüyor. Üstüne bir de bugüne kadar yapılan binlerce WordPress temasının bu köklü değişikliğe nasıl uyum sağlayacağı sorunu var.
Çalışanı Bozmak
Yazılım geliştiricilerinin sıkça kullandığı bir söz vardır; “çalışıyorsa dokunma” denir. Bu söz değiştirmeye ve geliştirmeye karşı değildir. Yalnızca, “dokunacaksan önce çalışanı garanti altına al” anlamı taşır. Yani işleyen bir sistemi önce analiz et, neden doğru işlediğini anla, daha sonra yapacağın şeyde bunu bozma demektir. WordPress ekibinin uzun yılların ardından yapacakları en önemli değişiklikte buna dikkat etmediği çok açık. Josephine ile beraber gelen başarısız “kullanıcılara esneklik” denemesinden dönülmesi gerektiğini düşünüyorum. Aksi taktirde, zamanla WordPress’te internet tarihinin tozlu sayfaları arasında kendisine yer açacak. Bu yüzden, bu yıl gelecek olan WordPress 6.0. sürümünü merakla bekliyorum. Matt ve ekibi için bir ölüm kalım denemesi olacağa benziyor.